७ जेठ, गोरखा । नेकपा माओवादी केन्द्रलाई गोरखा जिल्लाको स्थनीय तहको चुनावले २०६४ सालको संविधान सभाको याद दिलाएको छ ।

०६४ सालको चुनावमा माओवादीले १० बर्षे शसस्त्र युद्धपछि पहिलो पटक चुनावमा भाग लिएको थियो । त्यसबेला माओवादीले देशभरबाट स्पष्ट बहुमत पाएको थियो । त्यसयता माओवादीले पहिलो पार्टी हुने मौका देशब्यापी रुपमा पाएको छैन् । तर, यसपालीको स्थानीय तहको चुनावको गोरखाको नतिजाले भने माओवादी केन्द्रलार्य गोरखा जिल्लाको हकमा ०६४ को हैसियतमा पु¥याएको स्थानीय नेताहरु बताउँछन् ।

माओवादी केन्द्रले गोरखामा अत्यन्तै उत्साहपूर्णंरुपमा पालिकाहरु जितेका कारणले पनि नेताहरुले यस्तो टिप्पणी गरेका हुन् ।

०७४ मा भएको पहिलो स्थानीय तहको निर्वाचनमा माओवादीले ११ मध्ये जम्मा २ पालिका (सहिद लखन र सुलीकोट गाउँपालिका) मात्रै जितेको थियो । तर, यसपाली माओवादीले ११ मध्ये ९ पालिका जितेको छ ।

०७४ मा ९ पालिका जितेको नेपाली कांग्रेस भने २ पालिकामा सिमित भएको छ । कांग्रेसले सिरानचोक गाउँपालिका र आरुघाट गाउँपालिका मात्रै जितेको छ । यसपटक कांग्रेसले गोरखा ७ पालिका गुमाएको छ । उपप्रमुखमा पनि माओवादी केन्द्र ६ पालिका जित्न सफल भएको छ ।

गोरखाकै हकमा यो राजनीतिक हैसियतमा पुग्न माओवादी केन्द्रलाई १५ वर्ष लाग्यो ।

०६४ मा पाएको जनमत पार्टी फुट र नेताहरुको व्यवहारका कारण ०७० मा जोगिन सकेन । त्यसपछि शक्ति सुधार्न माओवादी केन्द्रले ०७४ यता कहिले नेपाली कांग्रेस, त कहिले नेकपा एमालेसँग गठबन्धन गरिरहेको छ । ०७४ को स्थानीय चुनावमा कांग्रेस र त्यसै वर्षको प्रदेश तथा प्रतिनिधिसभा चुनावमा एमालेसँग माओवादी केन्द्रले तालमेल ग¥यो । एमालेसँग त पार्टी एकता नै ग¥यो ।

तर सर्वोच्च अदालतको फैसलाका कारण २३ फागुन ०७७ मा माओवादी केन्द्र फेरि आफ्नै अस्तित्वमा फर्कियो । यसपछि कांग्रेससहित पाँच दलीय गठबन्धनसँग तालमेल गरी माओवादी केन्द्र ३० वैशााखको चुनावमा सहभागी भयो ।

तर गोरखामा भने पाँच दलबीच तालमेल भएन । तालमेलका लागि १० भन्दा बढी संयुक्त बैठक बस्यो, र अन्त्यमा मित्रवत प्रतिस्पर्धा गर्ने निर्णयमा दलहरु पुगे । ११ स्थानीय तहमध्ये ०७४ को स्थानीय चुनावमा नेपाली कांग्रेसले ९ र नेकपा माओवादी केन्द्रले २ वटाको नेतृत्व जितेको थियो । त्यसैले यसपटक भागवण्डाको राजनीतिमा कांग्रेस हावी भयो । माओवादी केन्द्रसहित अरु दल कांग्रेसले दिएमा मात्र पाउने स्थितिमा रहे ।

जसरी पनि तालमेल गर्ने मनोविज्ञानमा रहेका माओवादी केन्द्रका नेताहरु जिल्ला समन्वय समितिको नेतृत्वसहित गनेर ६÷६ वटाको अनुपातमा भागबण्डा गर्नुपर्ने अडानबाट पछि हट्न समेत तयार भयो । तर ४ वटा पालिका पनि नपाउने भएपछि माओवादी केन्द्रले अलग्गै चुनावमा भाग लिने निर्णय लियो ।

एक्लै लड्दा बलियो !

सत्तारुढ गठबन्धनका दलहरुसँग सहमति नभए एमालेसँग भए पनि स्थानीय स्तरमा तालमेल गर्न माओवादी केन्द्रका नेताहरु तयार थिए । तर एमालेसँग पनि तालमेल हुन नसकेपछि माओवादी केन्द्र गोरखा नगरपालिका र गण्डकी गाउँपालिका बाहेकका स्थानीय तहमा एक्लै चुनावमा उत्रियो । यी दुई पालिकामा भने जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) सँग तालमेल भएको छ । तर नतिजा भने बिगतका नतिजा र कमजोर रहेको मनोविज्ञान बिर्साउने गरी आएको छ ।

‘बितेको पाँच वर्षले हामीलाई धेरै कुरा सिकायो । त्यही शिक्षाको परिणाम हो, अहिलेको नतिजा’, माओवादी केन्द्रका जिल्ला अध्यक्ष लेखबहादुर थापा भन्छन् ।

अध्यक्ष थापा उत्साहित हुनुको कारण भने गोरखामा माओवादी केन्द्रले अनपेक्षित सफलता ल्याउनु हो ।

‘हाम्रो पार्टीको भाषामा गोरखामा यो सुधार होइन, छलाङ हो’ माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष थापा थप्छन्, ‘पार्टीका सबै सदस्य उम्मेदवार जसरी लाग्यौं, त्यसैको परिणाम अहिले आयो ।’ गोरखामा माओवादी केन्द्रको २७ हजार २७२ पार्टी सदस्य रहेको र यो देशभरमै कैलालीपछिको दोस्रो धेरै रहेको थापा बताउँछन् ।

खुम्चिए बाबुराम

२०६४ सालको संविधानसभा निर्वाचनमा माओवादीले त्यतिबेलाको तीनवटै निर्वाचनमा अत्यधिक मतान्तरसहित चुनाव जितेको थियो ।

त्यतिबेला कुल खसेको मतको ७८ प्रतिशत मत आफूहरुले पाएको माओवादी नेताहरुको दाबी थियो । २०७० सालको संविधानसभा निर्वाचनमा पनि माओवादीले तीनवटै क्षेत्रबाट जित्यो ।

संविधान जारी भएपछि नेता डा. बाबुराम भट्टराईले पार्टी छाडेर नयाँ शक्ति पार्टी गठन गरेपछि गोरखामा पनि माओवादी केन्द्रको ठूलो हिस्साले उनलाई साथ दियो । जसले गर्दा माओवादीको मत विभाजित हुन पुग्यो । अहिले नयाँ शक्ति पार्टी संघीय समाजवादी फोरम हुँदै जनता समाजवादी पार्टी बनिसकेको छ ।

यसपटक जसपाका नेताहरु माओवादी केन्द्रमै फर्कनुले पनि गोरखाको नतिजा अनपेक्षित बन्न पुगेको देखिन्छ । यसको बिपरीत डा.बाबुराम भट्टराईले पार्टी छोडेर फरक दल बनाउँदै हिडँेपछि कमजोर बनेको माओवादी केन्द्र फेरि पुरानै अवस्थामा फर्किएको भन्न पनि मिल्छ । ०७४ र यसपटकको नतिजा तुलना गर्दा पनि त्यो पुष्टि हुन्छ ।

९ पालिकामा कसले कहाँ जिते ?

१. दीपक देवकोटा, अजिरकोट गाउपाँलिका – माओवादी केन्द्र

२. दिपक तिमिल्सना, गण्डकी गाउँपालिका – माओवादी केन्द्र

३. कृष्णबहादुर राना, गोरखा गाउँपालिका – माओवादी केन्द्र

४. निमा लामा, चुमनुव्री गाउँपालिका– माओवादी केन्द्र

५. लक्ष्मण गुरुङ, धार्चे गाउँपालिका– माओवादी केन्द्र

६. विवस चिन्तन, पालुङटार नगरपालिका– माओवादी केन्द्र

७. विष्णुप्रसाद भट्ट, बारपाक सुलिकोट गाउँपालिका– माओवादी केन्द्र

८. लोकप्रसाद बन्जारा, भिमसेन थापा गाउँपालिका– माओवादी केन्द्र

९. रमेशबाबु थापा मगर, सहिद लखन गाउँपालिका– माओवादी केन्द्र

१०. राजु गुरुङ, आरुघाट गाउँपालिका – कांग्रेस

११. ज्ञानेन्द्र गुरुङ, सिरानचोक गाउँपालिका– कांग्रेस

७ जेठ २०७९, शनिवार १२:५७ बजे प्रकाशित